DNS (Etki Alanı Adı Sistemi) protokolü, alan adlarını (www.example.com gibi) IP adreslerine (192.0.2.1 gibi) ve bunun tersini çeviren internet ve ağ iletişiminin temel bir bileşenidir. Ad çözümleme iş yükünü küresel bir DNS sunucuları ağı üzerinden dağıtan, dağıtılmış hiyerarşik bir veritabanı olarak çalışır. DNS protokolü, kullanıcıların karmaşık IP adresleri yerine hatırlanması kolay alan adlarını kullanarak web sitelerine erişmesine, e-posta göndermesine ve diğer internet kaynaklarına bağlanmasına olanak tanır. Temel olarak 53 numaralı bağlantı noktasındaki UDP (Kullanıcı Datagram Protokolü) üzerinden çalışır, ancak belirli işlemler için TCP’yi (İletim Kontrol Protokolü) de kullanabilir.
DNS yanıt protokolü, DNS sunucularının, alan adı çözümlemesi isteyen istemcilerden gelen sorgulara yanıt verme mekanizmasını ifade eder. Bir istemci (bir web tarayıcısı veya e-posta sunucusu gibi), bir alan adını bir IP adresine çözümlemek için bir DNS sorgusu gönderdiğinde, DNS sunucuları isteği işler ve karşılık gelen IP adresini veya diğer ilgili bilgileri (posta alışverişi gibi) içeren bir yanıt sağlar. e-posta alanları için sunucular). DNS yanıt protokolü, müşteri sorgularına zamanında yanıt vererek, internet üzerinden kesintisiz bağlantı ve iletişimi kolaylaştırarak alan adlarının verimli ve doğru çözümlenmesini sağlar.
DNS (Alan Adı Sistemi), öncelikle insanlar tarafından okunabilen alan adlarını, bilgisayarların internet veya özel ağlarda birbirlerini tanımlamak ve birbirleriyle iletişim kurmak için kullandıkları sayısal IP adreslerine dönüştürmek için kullanılır. Temel alan adı çözümlemesinin ötesinde DNS, web’de gezinme, e-posta dağıtımı, dosya aktarımı ve uzaktan erişim dahil olmak üzere çeşitli internet hizmetleri ve uygulamaları için çok önemlidir. Kullanıcıların ve cihazların, tanıdık alan adlarını kullanarak internet kaynaklarına verimli ve güvenilir bir şekilde erişmelerini sağlayarak küresel ağlarda kullanılabilirliği ve erişilebilirliği artırır.
DNS (Etki Alanı Adı Sistemi) ve DDNS (Dinamik DNS), ağ oluşturmada farklı ancak ilişkili amaçlara hizmet eder:
- DNS (Alan Adı Sistemi), alan adlarını IP adreslerine çevirmek ve internet ve özel ağlarda alan adı çözümlemesini yönetmek için kullanılan standart protokoldür. Alan adı eşlemelerinin dağıtılmış bir veritabanını tutar ve alan adları ile IP adresleri arasındaki statik eşlemeleri destekler.
- DDNS (Dinamik DNS), diğer taraftan, DNS kayıtlarında dinamik güncellemelere izin vererek DNS’nin işlevselliğini genişletir. Öncelikle cihazların periyodik olarak değişen dinamik IP adreslerine sahip olduğu ortamlarda (ev ağları veya mobil cihazlar gibi) kullanılır. DDNS istemcileri, DNS kayıtlarını geçerli IP adresleriyle otomatik olarak güncelleyerek, dinamik IP adreslerine sahip cihazların tutarlı bir alan adı kullanılarak erişilebilir kalmasını sağlar.
DNS güvenlik protokolleri, DNS altyapısını korumayı, DNS ile ilgili saldırıları önlemeyi ve DNS işlemlerinin bütünlüğünü, kullanılabilirliğini ve gizliliğini sağlamayı amaçlayan bir dizi mekanizma ve uygulamayı kapsar. Yaygın DNS güvenlik protokolleri ve teknolojileri şunları içerir:
- DNSSEC (Alan Adı Sistemi Güvenlik Uzantıları): DNSSEC, DNS kayıtlarına kriptografik imzalar ekleyerek DNS güvenliğini artırır, DNS verilerinin orijinalliğinin ve bütünlüğünün doğrulanmasını sağlar. DNS sahtekarlığını, önbellek zehirlenmesini ve diğer DNS tabanlı saldırı türlerini önlemeye yardımcı olur.
- DNS over HTTPS (DoH): HTTPS üzerinden DNS, DNS sorgularını ve yanıtlarını HTTPS (Güvenli Köprü Metni Aktarım Protokolü) kullanarak şifreleyerek DNS işlemleri için gizlilik ve gizlilik sağlar. DNS trafiğinin gizlice dinlenmesine ve ele geçirilmesine karşı koruma sağlar; özellikle güvenilmeyen veya genel ağ ortamlarında kullanışlıdır.
- DNS over TLS (DoT): TLS üzerinden DNS, DNS sorgularını ve yanıtlarını TLS (Aktarım Katmanı Güvenliği) üzerinden şifreleyerek istemciler ve çözümleyiciler arasındaki DNS işlemlerini güvence altına alır. DNS iletişiminin gizliliğini ve bütünlüğünü sağlayarak DNS tabanlı saldırılara ve DNS verilerine yetkisiz erişime karşı koruma sağlar.
- DNS Filtreleme: DNS engelleme, kara listeye alma ve beyaz listeye alma gibi DNS filtreleme teknikleri, kötü amaçlı veya istenmeyen alanlara erişimi engellemek ve kullanıcıların zararlı içeriğe erişmesini veya kötü amaçlı etkinliklere katılmasını önlemek için kullanılır. DNS filtreleme, DNS çözümlemesinde ilke tabanlı denetimler uygulayarak ağ güvenliğini artırır.
Bu DNS güvenlik protokolleri ve teknolojileri birlikte, DNS ile ilgili tehditlerin azaltılmasında, DNS altyapısının güvenliğinin sağlanmasında ve günümüzün birbirine bağlı dijital ortamlarında DNS hizmetlerinin güvenilirliğinin ve güvenilirliğinin korunmasında çok önemli bir rol oynamaktadır.