Kullanıcı Datagram Protokolü (UDP), Internet Protokol Paketi’ndeki bir aktarım katmanı protokolüdür. Bir ağdaki ana bilgisayarlar arasında basit ve bağlantısız bir iletişim hizmeti sağlar. UDP, bir bağlantı kurmadan veya teslimat onayını garanti etmeden datagram adı verilen veri paketlerini gönderir; bu, onu hız ve minimum ek yükün güvenilirlikten daha öncelikli olduğu veri iletimi için hafif ve etkili bir protokol haline getirir.
UDP, uygulamaların, özel iletim kanalları veya veri yolları oluşturmak için önceden iletişime ihtiyaç duymadan, bir IP ağındaki diğer ana bilgisayarlara datagram olarak bilinen kısa mesajlar göndermesine olanak tanıyan bir protokoldür.
UDP kullanımına bir örnek DNS (Etki Alanı Adı Sistemi) sorgularındadır. Bilgisayarınızın bir alan adını (www.example.com gibi) bir IP adresine çözümlemesi gerektiğinde, DNS sunucusuna bir UDP sorgusu gönderir. Sunucu, karşılık gelen IP adresini içeren bir UDP paketiyle yanıt verir. Bu işlem hızlı ve etkilidir; hızın önemli olduğu ve ara sıra paket kaybının kabul edilebilir olduğu DNS çözümlemesi için idealdir.
UDP’nin birkaç temel özelliği vardır:
- Bağlantısız: UDP, verileri göndermeden önce bağlantı kurmaz ve paketlerin teslimini veya sırasını garanti etmez.
- Düşük ek yük: TCP’ye kıyasla minimum başlık ek yüküne sahiptir, bu da onu küçük miktarlardaki verileri iletmek için daha hızlı ve daha verimli hale getirir.
- Sıkışıklık kontrolü yok: UDP, bazı senaryolarda potansiyel ağ tıkanıklığına yol açabilecek tıkanıklık kontrolü gerçekleştirmez.
- Güvenilmez: Teslimatı, onayı veya hata düzeltmeyi garanti etmez. UDP kullanan uygulamalar, gerekirse bu hususları uygulama katmanında ele almalıdır.
IPv4 başlığındaki UDP protokol numarası 17’dir, IPv6’da da aynıdır. Bu sayı, IP paket başlığındaki UDP’yi tanımlar ve alıcı ana bilgisayar tarafından, alınan verilerin IP katmanı tarafından işlendikten sonra hangi protokole aktarılacağını belirlemek için kullanılır.