GSM’de Kaç Kanal Vardır?
Daha önce GSM sisteminin hücresel yapısını öğrendik, şimdi ise bu sistemin içinde kaç tür kanal olduğunu ve her birinin ne işe yaradığını birlikte netleştirelim. Çünkü bu kanalları anladığında, bir baz istasyonunun nasıl çalıştığını, sinyalin nasıl yönlendirildiğini ve bir çağrının nasıl kurulduğunu çok daha kolay anlayacaksın.
GSM’de kanallar iki ana gruba ayrılır: mantıksal (logical) ve fiziksel (physical) kanallar. Fiziksel kanal, frekans ve zaman dilimi kombinasyonudur. Ama asıl işlevi belirleyen mantıksal kanallardır. Her biri farklı görevler üstlenir. Şimdi bunları tek tek ele alıyoruz.
GSM Kanal Türleri
| Kanal Türü | Açıklama | Ne İşe Yarar |
|---|---|---|
| Broadcast Channels (BCH) | Tek yönlü yayın kanalları | Baz istasyonu hakkında bilgi gönderir. Mobil cihazın şebekeyi tanımasını sağlar. |
| Common Control Channels (CCCH) | İki yönlü kontrol kanalları | Cihaz ile baz istasyonu arasında ilk bağlantının kurulmasını sağlar. |
| Dedicated Control Channels (DCCH) | Bireysel bağlantı kontrol kanalları | Çağrı sırasında kontrol bilgilerini taşır. Konuşma başlamadan önceki işlemleri yönetir. |
| Traffic Channels (TCH) | Ses ve veri taşıyan kanallar | Konuşma veya veri iletimi sırasında gerçek içeriği taşır. |
Kanal Sayısı ve Yapısı
GSM’de bir taşıyıcı (carrier), 200 kHz genişliğindedir ve bu taşıyıcı 8 zaman dilimine (timeslot) bölünür. Yani her frekansta aynı anda 8 farklı kanal taşınabilir. Bu zaman dilimleri fiziksel kanal olur, içerisine yukarıdaki mantıksal kanallar yerleştirilir.
- Her taşıyıcıda 8 fiziksel kanal vardır (Timeslot 0-7).
- Bu fiziksel kanalların içine mantıksal kanallar yerleştirilir.
- Mantıksal kanalların içeriği, ağın ihtiyacına göre zaman zaman değişebilir.
Mesela bir çağrı yapıldığında, önce Common Control Channels üzerinden bağlantı kuruluyor. Sonra sana özel bir Dedicated Control Channel atanıyor. Ardından konuşma başlarsa Traffic Channel devreye giriyor. Bunları sırayla yaşarsın ama fark etmeden. İşte bu yüzden her kanalın görevi net olmalı ki ağ sorunsuz çalışabilsin.
Bu konuyu anlaman, yarın anlatacağım “handover sırasında kanal değişimi nasıl olur” konusunu da daha kolay anlamanı sağlayacak. Orada göreceksin, kanal değişimi anlık olur ama arkasında bu yapı çalışır. Bugün bunları bilerek yarına sağlam bir temel atmış oluyorsun.