QPSK Ne Tür Bir Modülasyondur?
Bugün sana QPSK modülasyonunun ne olduğunu anlatacağım çünkü dijital haberleşmeyi daha iyi anlaman için bu temel parça oldukça önemli. QPSK, yani Quadrature Phase Shift Keying, faz kaydırmalı anahtarlama yöntemlerinden biridir. Ama bunu öyle karmaşık terimlerle düşünme. QPSK’yi düşündüğünde, verileri taşımak için fazların kullanıldığı bir sistem olarak hayal et.
QPSK’de aynı anda iki bitlik bilgi iletilir. Yani her sembol, ikili sistemde iki biti temsil eder. Bu da demek oluyor ki, aynı bant genişliği içinde daha fazla veri taşınabilir. Aslında BPSK (Binary Phase Shift Keying) modülasyonunun geliştirilmiş halidir. BPSK’de bir sembol sadece bir bit taşırken, QPSK bu kapasiteyi iki katına çıkarır.
QPSK Nasıl Çalışır?
- Veriler, ikili (binary) formatta 2 bitlik gruplara ayrılır.
- Her 2 bit, belirli bir faz değeriyle eşleştirilir: 00, 01, 10 ve 11 için toplam 4 farklı faz.
- Bu fazlar genelde 0°, 90°, 180° ve 270° olarak seçilir.
Yani sinyalin fazı, taşıdığı bit grubuna göre değiştirilir. Bu yüzden adına faz kaydırmalı modülasyon denir. Sinyal değişirken genlik sabit kalır, sadece faz yönü değişir. Bu da hem enerji açısından verimli hem de bant genişliği açısından avantajlı bir yöntem haline getirir.
QPSK’nin Özellikleri
| Özellik | Açıklama |
|---|---|
| Verimlilik | Her sembolde 2 bit taşıyarak spektrum verimliliğini artırır. |
| Faz Sayısı | 4 farklı faz değeri kullanır. |
| Dayanıklılık | Gürültülü ortamlarda BPSK’ye göre biraz daha hassastır ama daha fazla veri taşır. |
Eğer daha önce PSK türlerinden bahsettiysek, orada faz kaydırmalı modülasyonun nasıl çalıştığını zaten biliyorsun. QPSK bu yapının daha gelişmiş hali. Ve ileride konuşacağımız 8PSK ya da 16QAM gibi modülasyonlar da aslında bu yapıdan türetilmiş sistemler. Bugün QPSK’yi anlaman, yarın bu gelişmiş türleri rahat kavraman için temel oluşturur.
Kafanda şöyle canlandırabilirsin: Elinde bir pusula var ve her yön, iki bitlik bir bilgiye denk geliyor. Kuzey 00, doğu 01, güney 10 ve batı 11 gibi. Gönderici bu yönlerden birini seçiyor, alıcı da yönü çözerek hangi bit grubunu gönderdiğini anlıyor. QPSK tam olarak bu mantıkla çalışıyor.