LTE’de Kanal Mimarisi Nasıldır?
Daha önce LTE’nin yüksek hızlı veri iletimine nasıl olanak sağladığını gördük, şimdi bu iletişimin arkasındaki kanal yapısını anlaman gerekiyor. LTE’deki kanal mimarisi, verinin ağdan cihaza ve cihazdan ağa nasıl taşındığını belirler. Bu mimariyi çözersen, her bir veri parçasının nereden gelip nereye gittiğini net bir şekilde kafanda canlandırabilirsin.
LTE’de kanallar üç ana gruba ayrılır: fiziksel kanallar, taşıyıcı (transport) kanallar ve mantıksal (logical) kanallar. Her biri farklı bir iş yapar ama hepsi birlikte çalışarak iletişimi mümkün kılar.
LTE Kanal Türleri
| Kanal Tipi | Ne İşe Yarar | Nerede Kullanılır |
|---|---|---|
| Mantıksal Kanallar | Ne tür verinin iletildiğini tanımlar (kontrol mü, kullanıcı verisi mi) | MAC katmanında |
| Taşıyıcı Kanallar | Verinin nasıl taşınacağını belirler (örneğin yay mı, yönlü mü) | MAC ve PHY arasında |
| Fiziksel Kanallar | Verinin radyo üzerinden fiziksel iletimini sağlar | Fiziksel katmanda |
Mantıksal Kanallar
- BCCH (Broadcast Control Channel): Ağ bilgilerini yayar, herkes alır.
- PCCH (Paging Control Channel): Cihazlara ulaşmak için çağrı gönderir.
- DCCH (Dedicated Control Channel): Belirli kullanıcıyla birebir iletişim kurar.
- DTCH (Dedicated Traffic Channel): Kullanıcının veri trafiğini taşır.
Bu mantıksal kanallar, sonra taşıyıcı kanallara haritalanır. Buradan da fiziksel kanallara çevrilip, kablosuz ortam üzerinden iletilir. Örneğin, DCCH önce UL-SCH gibi bir taşıyıcı kanala, oradan da PUSCH fiziksel kanalına dönüşür. Bu geçiş seni korkutmasın, çünkü aslında zincirleme bir çeviri gibi düşün — veri önce ne olduğunu söylüyor, sonra nasıl taşınacağını belirliyor, en son da fiziksel olarak yola çıkıyor.
Taşıyıcı Kanallar
- DL-SCH: Aşağı yön veri taşıması (indirme trafiği)
- UL-SCH: Yukarı yön veri taşıması (yükleme trafiği)
- PCH: Paging verisi taşıyan kanal
- BCH: Yayın verisini taşıyan kanal
Fiziksel Kanallar
- PDSCH: Downlink kullanıcı verisi
- PUSCH: Uplink kullanıcı verisi
- PDCCH: Kontrol bilgilerini iletir (örneğin hangi kaynak ne zaman kullanılacak)
- PHICH: HARQ (tekrar iletim) cevabını taşır
Buradaki yapı, her bir parçanın üzerine düşeni yapmasıyla işliyor. Sen bir web sayfası açtığında, o veri mantıksal kanalda sınıflanıyor, taşıyıcı kanal ile yönlendiriliyor ve fiziksel kanal üzerinden sana ulaşıyor. Yani bu mimari, hem kontrol sinyallerini hem de kullanıcı verilerini aynı anda taşımayı sağlıyor. Eğer daha önce HARQ ya da paging sistemini okuduysan, buradaki fiziksel kanallarla olan ilişkisini zaten fark etmişsindir.
İleri düzeyde, bu yapı MIMO, OFDMA gibi LTE teknolojileriyle birlikte çalışır. O konuları da ayrı olarak ele alacağız, çünkü kanal mimarisini bilmeden onları sindirmek kolay değil. Bugün bu temel yapı oturduysa, yarın HARQ süreçleri ve zamanlama yapısıyla LTE’nin nasıl bu kadar hızlı çalıştığını birlikte göreceğiz.