5G Core ve RAN Nedir?
Bugün sana 5G’nin nasıl çalıştığını anlaman için temel olan iki şeyi net şekilde açıklayacağım: 5G Core ve RAN. Eğer 5G teknolojisini gerçekten kavramak istiyorsan, bu iki yapının nasıl işlediğini bilmen gerekiyor çünkü tüm bağlantı, hız ve düşük gecikme gibi özelliklerin arkasında bu sistemler var.
Önce RAN (Radyo Erişim Ağı) ile başlayalım. RAN dediğimiz yapı, cep telefonun ile baz istasyonu arasındaki bağlantıyı sağlayan bölümdür. Yani sen bir video izlediğinde ya da mesaj gönderdiğinde, bu veri ilk olarak RAN üzerinden taşınır. 5G’de bu sistem çok daha esnek hale geldi. Sadece kuleler değil, küçük hücreler, beamforming gibi teknolojilerle şehir içinde bile yüksek hızlı bağlantı sağlanabiliyor.
5G RAN’in Temel Görevleri
- Kablosuz bağlantıyı kurar ve yönetir.
- Telefon ile şebeke arasındaki sinyali taşır.
- Veriyi uygun frekanslarda yönlendirir.
Şimdi gelelim 5G Core yapısına. RAN, sadece veri taşıyıcıysa, 5G Core sistemi bu verileri yöneten ve işlemleri kontrol eden merkezdir. Burada kimlik doğrulama, kullanıcı yönetimi, servis kalitesi gibi işlemler yapılır. Eski sistemlerde core yapı daha sabitti ama 5G ile birlikte bulut tabanlı, yazılım tanımlı hale geldi. Bu sayede operatörler ağı daha hızlı ölçekleyebilir, özelleştirebilir hale geldi.
5G Core’un Yaptığı İşler
| Fonksiyon | Açıklama |
|---|---|
| AMF (Erişim ve Mobilite Fonksiyonu) | Kullanıcının ağa girişini, bağlantısını ve hareketini yönetir. |
| SMF (Oturum Yönetim Fonksiyonu) | Veri oturumlarını kurar ve ağ içinde nasıl yönlendirileceğini belirler. |
| UPF (Kullanıcı Düzeyi Fonksiyonu) | Verinin geçeceği yolları belirler ve trafiği yönlendirir. |
RAN ve Core birlikte çalışarak, sana hem yüksek hız hem düşük gecikme sunar. Örneğin, sen bir online oyun oynarken gecikme neredeyse hissedilmez çünkü RAN seni kuleye bağlarken, Core bu verinin hızlıca karşıya ulaşmasını sağlar. Daha önce “MEC – Uç Bilişim” konusunu işlediğimizde bu hızlı veri işleme mantığını anlatmıştım, burada da yine benzer şekilde uçtan uca bağlantı sağlanıyor.
Yani 5G Core ve RAN yapıları, aynı bir tiyatro sahnesi gibi çalışıyor. RAN sahnedeki oyuncu gibi görünür, ama arka planda ışıkları, sesi, sahne geçişlerini yöneten asıl ekip Core sistemdir. Eğer bu yapı iyi kurulmazsa, dışarıdan ne kadar güzel görünse de sistem düzgün işlemez. Bu yüzden bu ikisinin birlikte nasıl çalıştığını net olarak bilmen, 5G’nin neden bu kadar farklı olduğunu anlaman için yeterli olacaktır.