Jaka jest różnica między FTP a SMB?
FTP (File Transfer Protocol) i SMB (Server Message Block) to dwa popularne protokoły używane do udostępniania plików w sieciach komputerowych, jednak różnią się one znacznie pod względem działania, zastosowania, bezpieczeństwa i sposobu dostępu do danych. Zrozumienie tych różnic ma kluczowe znaczenie w kontekście wyboru odpowiedniego rozwiązania do przesyłania lub współdzielenia danych w sieciach lokalnych i globalnych.
Co to jest FTP?
FTP to protokół sieciowy zaprojektowany do przesyłania plików pomiędzy klientem a serwerem w modelu klient-serwer. Działa na warstwie aplikacji modelu OSI i używa portów TCP 21 (sterowanie) oraz 20 (dane). Użytkownik łączy się z serwerem FTP za pomocą klienta (np. FileZilla), loguje się za pomocą danych uwierzytelniających (lub anonimowo) i może przesyłać, pobierać lub usuwać pliki na zdalnym serwerze.
- Standardowy protokół przesyłania plików w sieciach WAN i LAN.
- Działa niezależnie od systemu operacyjnego (np. Windows, Linux, macOS).
- Domyślnie nie szyfruje danych ani poświadczeń (chyba że używany jest FTPS/SFTP).
- Wymaga klienta FTP, który obsługuje nawiązanie sesji z serwerem.
Co to jest SMB?
SMB to protokół sieciowy stosowany głównie w systemach Windows do udostępniania plików, drukarek i innych zasobów w sieci lokalnej (LAN). Działa również w modelu klient-serwer, ale oferuje dostęp do plików w sposób podobny do systemu plików lokalnego – użytkownik może przeglądać foldery, otwierać pliki, edytować je bez pobierania. SMB używa głównie portu TCP 445 (w starszych wersjach także NetBIOS na portach 137–139).
- Umożliwia współdzielenie folderów, drukarek i innych zasobów w sieci LAN.
- Jest silnie zintegrowany z systemami Windows (np. w Active Directory).
- Obsługuje uwierzytelnianie użytkownika i może być szyfrowany (SMB 3.0+).
- Może działać także na systemach Linux i macOS (np. przez Samba).
Porównanie FTP i SMB
| Cecha | FTP | SMB |
|---|---|---|
| Model użycia | Transfer plików klient-serwer | Dostęp do zdalnych plików i folderów |
| Typ połączenia | Sesja do pobierania/wysyłania | Stały dostęp do zasobu sieciowego |
| Sposób działania | Pliki są pobierane lub wysyłane jako osobne operacje | Pliki są otwierane i edytowane zdalnie |
| Domyślna porty | TCP 20, 21 | TCP 445 (lub 137-139) |
| Szyfrowanie | Brak (chyba że FTPS/SFTP) | Dostępne w SMB 3.0 i nowszych |
| System operacyjny | Niezależny od systemu | Najlepiej działa z Windows, ale dostępny też na Linux/macOS |
| Uwierzytelnianie | Login/hasło (lub anonimowy dostęp) | Pełna integracja z kontami systemowymi |
| Zastosowanie | Przesyłanie plików przez Internet | Współdzielenie zasobów w sieciach LAN |
Przykłady użycia
FTP idealnie nadaje się do przesyłania dużych plików między lokalnym komputerem a zdalnym serwerem, na przykład w przypadku stron internetowych lub backupów. Administrator może ręcznie przesłać pliki na serwer hostingowy, używając programu FTP.
Z kolei SMB jest wykorzystywane najczęściej w sieciach biurowych – np. udostępniony folder z dokumentami dostępny z różnych komputerów w firmie. Pracownicy mogą otwierać, zapisywać i drukować pliki w czasie rzeczywistym, bez konieczności kopiowania ich lokalnie.
Tematy pokrewne i dodatkowe informacje
- SFTP vs FTP: SFTP (Secure FTP) działa przez SSH i zapewnia pełne szyfrowanie, w przeciwieństwie do klasycznego FTP.
- Samba: implementacja SMB na systemach Linux, umożliwiająca współdzielenie zasobów z komputerami Windows.
- SMB 1 vs SMB 3: SMB 1 jest przestarzałe i podatne na ataki, SMB 3 oferuje szyfrowanie, kompresję i większe bezpieczeństwo.
- Alternatywy: protokoły jak WebDAV, NFS czy rsync mogą również służyć do przesyłania plików w zależności od scenariusza.
- Bezpieczeństwo FTP: klasyczny FTP przesyła dane jawnym tekstem – niezalecane do użycia bez szyfrowania (np. FTPS/SFTP).
Podsumowując, FTP i SMB służą do wymiany danych, ale różnią się znacznie: FTP sprawdza się przy transferze plików przez Internet, SMB oferuje bezpośredni dostęp do zasobów w sieciach lokalnych. Wybór zależy od środowiska, wymagań bezpieczeństwa i oczekiwanego sposobu dostępu do danych.