Beveiliging van databerichten heeft betrekking op de bescherming van berichten tijdens de verzending ervan via netwerken of communicatiekanalen. Het gaat om het beveiligen van de inhoud van berichten om de vertrouwelijkheid, integriteit, authenticiteit en soms onweerlegbaarheid te garanderen. Vertrouwelijkheid zorgt ervoor dat alleen geautoriseerde partijen toegang hebben tot het bericht en het kunnen lezen, wat doorgaans wordt bereikt door middel van encryptietechnieken die de inhoud van het bericht in een onleesbaar formaat voor ongeautoriseerde gebruikers versleutelen.
Integriteit zorgt ervoor dat het bericht tijdens de verzending onveranderd en ongewijzigd blijft, geverifieerd door middel van methoden zoals checksums of digitale handtekeningen. Authenticiteit zorgt ervoor dat de afzender en ontvanger van het bericht zijn wie ze beweren te zijn, vaak geverifieerd via digitale certificaten of authenticatieprotocollen. Onweerlegbaarheid verhindert dat de afzender de verzending van het bericht ontkent, vaak bereikt door middel van digitale handtekeningen of audittrails die bewijs leveren van de oorsprong en bezorging van het bericht.
Berichtbeveiliging en gegevensbeveiliging zijn twee verwante maar verschillende concepten in cyberbeveiliging. Berichtbeveiliging richt zich specifiek op het beveiligen van de inhoud van individuele berichten tijdens de verzending ervan via communicatiekanalen of netwerken. Het gaat om het beschermen van berichten tegen onderschepping, afluisteren, knoeien en ongeoorloofde toegang.
Technieken zoals encryptie, digitale handtekeningen en veilige communicatieprotocollen worden gebruikt om de vertrouwelijkheid, integriteit, authenticiteit en onweerlegbaarheid van berichten tijdens de verzending te garanderen. Berichtbeveiliging heeft tot doel de privacy en betrouwbaarheid van de communicatie tussen partijen te waarborgen en ervoor te zorgen dat gevoelige informatie beschermd blijft tegen ongeoorloofde openbaarmaking of wijziging.
Gegevensbeveiliging omvat daarentegen bredere maatregelen en strategieën die gericht zijn op het beschermen van gegevens gedurende de hele levenscyclus ervan, inclusief opslag, verwerking en verzending. In tegenstelling tot berichtbeveiliging, die zich specifiek richt op het beveiligen van berichten tijdens verzending, richt gegevensbeveiliging zich op de bescherming van gegevens in verschillende vormen (zoals bestanden, databases en records) tegen ongeoorloofde toegang, diefstal, verlies of corruptie. Maatregelen voor gegevensbeveiliging omvatten toegangscontroles, encryptie, back-up- en herstelprocedures, gegevensmaskering en beveiligingsbeleid en -protocollen. Het doel van gegevensbeveiliging is het beschermen van gevoelige gegevens en informatiemiddelen tegen zowel interne als externe bedreigingen, waardoor de vertrouwelijkheid, integriteit en beschikbaarheid in verschillende stadia van gegevensverwerking en -opslag wordt gewaarborgd.
Er zijn drie primaire soorten gegevensbeveiligingsmaatregelen die organisaties doorgaans implementeren om gevoelige informatie te beschermen:
- Fysieke beveiliging: Fysieke beveiligingscontroles zijn gericht op het beveiligen van fysieke toegang tot gegevensopslagfaciliteiten, servers en computerapparatuur. Dit omvat maatregelen zoals veilige toegangscontroles voor faciliteiten (bijv. biometrische authenticatie, toegangskaarten), bewakingssystemen, sluitmechanismen en omgevingscontroles (bijv. brandblussystemen, temperatuurcontroles). Fysieke beveiligingsmaatregelen zijn cruciaal voor het voorkomen van ongeoorloofde fysieke toegang, diefstal of schade aan apparatuur en infrastructuur voor gegevensopslag.
- Technische beveiliging: Technische beveiligingsmaatregelen omvatten het gebruik van technologie en softwareoplossingen om gegevens te beschermen tegen ongeoorloofde toegang, onderschepping en exploitatie. Dit omvat encryptietechnieken om gegevens te coderen in onleesbare formaten die alleen kunnen worden ontcijferd door geautoriseerde partijen met decoderingssleutels. Toegangscontroles, zoals authenticatiemechanismen (bijvoorbeeld wachtwoorden, biometrie), op rollen gebaseerde toegangscontroles (RBAC) en meervoudige authenticatie (MFA), worden gebruikt om de toegang tot gevoelige gegevens te beperken op basis van gebruikersrollen en machtigingen. Netwerkbeveiligingsmaatregelen, waaronder firewalls, inbraakdetectie- en preventiesystemen (IDPS) en veilige communicatieprotocollen (bijvoorbeeld SSL/TLS), helpen gegevens te beschermen tijdens de overdracht via netwerken en communicatiekanalen.
- Administratieve beveiliging: Administratieve beveiligingscontroles omvatten beleid, procedures en richtlijnen die door organisaties zijn opgesteld om gegevensbeveiligingspraktijken te beheren en af te dwingen. Dit omvat het creëren en handhaven van beleid en procedures voor gegevensbeveiliging die aanvaardbaar gebruik, toegangsrechten, gegevensverwerkingspraktijken en protocollen voor incidentrespons definiëren. Trainings- en bewustmakingsprogramma’s voor medewerkers informeren het personeel over best practices op het gebied van gegevensbeveiliging, potentiële bedreigingen en hun rollen en verantwoordelijkheden bij het beschermen van gevoelige informatie. Regelmatige audits, beoordelingen en nalevingsbeoordelingen zorgen ervoor dat gegevensbeveiligingsmaatregelen effectief worden geïmplementeerd, gemonitord en onderhouden om de risico’s te beperken en te voldoen aan wettelijke vereisten.
Door een combinatie van fysieke, technische en administratieve beveiligingsmaatregelen te implementeren, kunnen organisaties uitgebreide raamwerken voor gegevensbeveiliging opzetten die gevoelige informatie gedurende de hele levenscyclus beschermen tegen ongeoorloofde toegang, inbreuken en kwetsbaarheden.