Wat betekenen NSA en SA in 5G?
In de context van 5G-netwerktechnologie verwijzen de afkortingen NSA (Non-Standalone) en SA (Standalone) naar twee verschillende architecturen die mobiele netwerken gebruiken om 5G-diensten aan te bieden. Het verschil tussen deze twee benaderingen zit voornamelijk in de manier waarop het 5G-radionetwerk (bekend als 5G NR – New Radio) geïntegreerd is met de bestaande of nieuwe kernnetwerken (Core Network).
NSA – Non-Standalone 5G-architectuur
NSA is de eerste fase van 5G-implementatie die gebruik maakt van het bestaande 4G LTE-kernnetwerk (Evolved Packet Core – EPC) als ruggengraat. In deze architectuur worden de nieuwe 5G-antennes en radiofrequenties gecombineerd met de bestaande 4G-infrastructuur. De besturingssignalen (control plane) worden via het 4G-netwerk verzonden, terwijl de datasignalen (user plane) deels via 5G verlopen.
Kenmerken van NSA:
- Gebruikt het bestaande 4G-kernnetwerk (EPC).
- Snellere uitrol omdat er minder nieuwe infrastructuur nodig is.
- Lagere implementatiekosten voor providers in vergelijking met SA.
- Biedt hogere datasnelheden door carrier aggregation (bijv. 5G + 4G tegelijk).
- Ondersteunt geen volledige netwerk slicing of ultra-lage latency toepassingen.
NSA is ideaal voor een snelle commerciële uitrol, maar mist de volledige functionele mogelijkheden van een end-to-end 5G-netwerk.
SA – Standalone 5G-architectuur
SA vertegenwoordigt de volledige 5G-netwerkarchitectuur waarbij zowel de 5G-radioverbindingen (5G NR) als de 5G-kerninfrastructuur (5G Core of 5GC) worden gebruikt. In deze opstelling functioneert het netwerk onafhankelijk van de 4G-infrastructuur. Zowel de control plane als de user plane maken uitsluitend gebruik van 5G-componenten.
Kenmerken van SA:
- Maakt gebruik van een gloednieuw 5G-kernnetwerk (5GC – Service Based Architecture).
- Ondersteunt network slicing – het opdelen van het netwerk in virtuele segmenten voor specifieke toepassingen.
- Biedt ultra-lage latentie (1 ms of minder), wat cruciaal is voor toepassingen zoals autonome voertuigen en industriële automatisering.
- Ondersteunt massale machinecommunicatie (mMTC) en mission-critical communicatie (URLLC).
- Maakt implementatie van edge computing efficiënter mogelijk.
SA vereist echter een volledige infrastructuurvernieuwing en is duurder en complexer in uitrol dan NSA. Toch is het essentieel voor het realiseren van het volledige potentieel van 5G.
Vergelijking tussen NSA en SA
| Aspect | NSA (Non-Standalone) | SA (Standalone) |
|---|---|---|
| Kernnetwerk | Gebaseerd op 4G (EPC) | Volledig 5G (5GC) |
| Signaalverwerking | Control via 4G, data deels via 5G | Control en data via 5G |
| Latency | Gemiddeld (typisch ~20 ms) | Zeer laag (tot 1 ms mogelijk) |
| Network slicing | Niet ondersteund | Volledig ondersteund |
| Toepassingen | Mobiele breedband (eMBB) | eMBB, URLLC, mMTC |
| Uitrolgemak | Snel en kostenefficiënt | Langzamer, complexer en duurder |
Praktijkvoorbeelden
In Nederland maken veel providers zoals KPN, Vodafone en Odido gebruik van NSA bij de initiële 5G-uitrol. Ze gebruiken bijvoorbeeld dynamisch spectrumdelen (DSS – Dynamic Spectrum Sharing) om dezelfde frequentieband te delen tussen 4G en 5G.
SA-netwerken worden geleidelijk uitgerold, vaak in industriële toepassingen of private netwerken (bijv. in havens of fabrieken), waar lage latentie en hoge betrouwbaarheid vereist zijn.
Wat is beter: NSA of SA?
Beide architecturen hebben hun nut:
- NSA is geschikt voor snelle consumentenintroductie van hogere datasnelheden zonder complete netwerkvervanging.
- SA is noodzakelijk voor innovatieve toepassingen zoals smart factories, zelfrijdende auto’s, telechirurgie en augmented reality.
Wat zijn typische toepassingen voor SA?
SA is ontworpen met geavanceerde functies voor bedrijfskritische toepassingen. Enkele voorbeelden:
- Smart manufacturing – realtime automatisering en robotica
- Autonome voertuigen – lage latentie voor voertuigcommunicatie
- Remote healthcare – operaties op afstand met minimale vertraging
- Private 5G-netwerken – volledig geïsoleerde netwerken binnen organisaties
Hoe weet ik of mijn toestel NSA of SA gebruikt?
Mobiele telefoons geven dit meestal niet direct weer. Sommige Android-apparaten bieden in de servicemenu’s inzicht in de netwerkarchitectuur. Voor consumenten maakt het doorgaans weinig uit, maar geavanceerde gebruikers kunnen via NetMonster of Field Test Menu de netwerkstructuur nagaan. Providers geven soms aan of hun netwerk al SA ondersteunt in persberichten of technische documentatie.
Is SA al beschikbaar in Nederland?
Ja, maar voornamelijk in testfases of specifieke industriële toepassingen. Volledige landelijke dekking met SA wordt in de komende jaren verwacht, vooral nadat ook de 26 GHz-frequentieband (mmWave) wordt geveild.